Cong dương vật: Nguyên nhân và cách điều trị

Dương vật cũng giống như ngoại hình, có thể khác nhau về chiều dài, chu vi và hình dáng. Một số dương vật hoàn toàn thẳng khi cương cứng, trong khi nhiều dương vật khác lại cong lên, cong xuống hoặc sang một bên. Cong dương vật là hiện tượng phổ biến, có thể chấp nhận được nếu độ cong ở mức không đáng kể và không ảnh hưởng đến người nam giới. Tuy nhiên, nếu một người bị cong dương vật đáng kể gây đau hoặc khó quan hệ tình dục, người ấy có thể cần được điều trị để làm thẳng dương vật.

1. Định nghĩa cong dương vật

Cong dương vật là tình trạng dương vật bị cong so với trục dọc của dương vật khi cương cứng. Nó có thể biểu hiện ngay từ khi sinh ra hoặc xuất hiện ở giai đoạn về sau.

Dương vật bình thường sẽ hơi cong và không ảnh hưởng đến chức năng chính. Trong một nghiên cứu ở Úc, cong dương vật thường được phát hiện ở tuổi dậy thì hoặc đầu tuổi trưởng thành. Tuy nhiên, cong dương vật cũng có thể xảy ra đột ngột, tiến triển theo thời gian.

2. Nguyên nhân gây cong dương vật

2.1 Bệnh Peyronie

Bệnh Peyronie là tình trạng mô sẹo dạng sợi, hình thành mảng ở bất kỳ vị trí nào trên dương vật. Những mảng cứng này có thể gây đau và khiến dương vật bị cong khi cương.

Mặc dù tình trạng này có thể ảnh hưởng đến nam giới ở mọi lứa tuổi nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy rằng nam giới ở độ tuổi 60 được phát hiện nhiều nhất. Cho đến nay vẫn không biết nguyên nhân chính xác của bệnh Peyronie. Có thể do chấn thương dương vật trước đây, khi quan hệ tình dục, tai nạn thể thao hoặc sinh hoạt gây ra tình trạng này. Bệnh Peyronie cũng có thể do tình trạng rối loạn miễn dịch của cơ thể gây ra. 

2.2 Cong dương vật bẩm sinh

Cong dương vật bẩm sinh là một tình trạng hiếm gặp, xuất hiện ngay từ khi sinh ra ở bé trai và chỉ chiếm khoảng 1%. Cho đến nay, nguyên nhân chính xác vẫn chưa được biết rõ. Tình trạng này có thể là kết quả của dương vật không phát triển đồng đều hai thể hang khi còn trong bụng mẹ. Cũng có giả thuyết cho rằng tình trạng này liên quan đến sự phát triển mô thể hang hoặc dây dính gây ra.

Lỗ tiểu đóng thấp cũng là một dị tật bẩm sinh dẫn đến cong dương vật bẩm sinh. Bệnh này thường có biểu hiện là miệng niệu đạo không nằm ở đầu dương vật.

2.3 Tự miễn

Tự miễn là tình trạng hệ thống miễn dịch tấn công các mô khỏe mạnh của chính cơ thể. Bệnh Peyronie có liên quan đến các tình trạng tự miễn như lupus, hội chứng Behçet và hội chứng Sjogren.

2.4 Gãy dương vật

Gãy dương vật thường xảy ra khi một dương vật đang cương bị cong gập rất mạnh và đột ngột. Đây là một chấn thương không phổ biến, do vỡ bao trắng thể hang bên trong dương vật.

Hầu hết các trường hợp gãy dương vật xảy ra do chấn thương trực tiếp khi dùng tay bẻ dương vật đang cương hoặc dương vật bị dập vào vùng cứng trong lúc quan hệ tình dục. Các nguyên nhân khác có thể bao gồm chấn thương dương vật do té ngã, chơi thể thao và các tai nạn sinh hoạt khác. 

2.5 Rối loạn mô liên kết

Mô liên kết nâng đỡ và cấu thành các mô cũng như các cơ quan trong cơ thể, chẳng hạn như khớp, cơ và da. Rối loạn mô liên kết liên quan với dương vật cong bao gồm: co thắt Dupuytren, viêm cân, xơ cứng bì.

3. Yếu tố nguy cơ gây cong dương vật

Các yếu tố nguy cơ gây ra dương vật cong có thể bao gồm:

• Đã từng phẫu thuật hoặc xạ trị điều trị ung thư tuyến tiền liệt
• Có hoạt động tình dục mạnh mẽ
• Đã từng mắc rối loạn mô liên kết hoặc tự miễn 
• Tiền căn gia đình mắc bệnh Peyronie
• Lớn tuổi 
• Mắc đái tháo đường và rối loạn cương dương

4. Triệu chứng

Ngoài tình trạng dương vật không thẳng ở mức độ nhiều, các triệu chứng của cong dương vật có thể khác nhau tùy thuộc vào tình trạng bệnh.

Nếu cong dương vật do bệnh Peyronie, tình trạng này có thể xảy ra đột ngột hoặc từ từ. Các triệu chứng khác của bệnh Peyronie bao gồm:

• Mảng cứng, phẳng dưới da ở một hoặc nhiều bên của dương vật
• Dương vật cong đáng kể sang một bên có mảng cứng
• Dương vật nhỏ lại hoặc ngắn lại
• Dương vật đau khi cương
• Rối loạn cương dương
• Không thể hoặc khó giao hợp

Nếu cong dương vật do chấn thương, các triệu chứng có thể bao gồm:

• Nghe tiếng “rắc” đột ngột tại thời điểm bị thương
• Mất khả năng cương nhanh chóng
• Sưng đau tức thời ở dương vật
• Dương vật bầm tím hoặc đỏ sậm, có thể lan rộng vùng sinh dục
• Có thể có máu ra ở đầu dương vật

5. Chẩn đoán cong dương vật

Các bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân cong dương vật bằng cách ghi nhận bệnh sử chi tiết và khám dương vật. Bệnh nhân có thể chụp hình dương vật lúc cương và mang đến để bác sĩ đánh giá. 

Bác sĩ cũng có thể chỉ định siêu âm dương vật, đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến nhất để xác định tổn thương mô mềm như dương vật. Siêu âm dùng sóng âm giúp xác định sự hiện diện của mô sẹo và tưới máu dương vật từ đó góp phần chẩn đoán nguyên nhân, mức độ tổn thương. 

Trong trường hợp nghi ngờ do các nguyên nhân như tự miễn hoặc bệnh nền như đái tháo đường, bệnh nhân có thể được thăm khám và làm các xét nghiệm tương ứng.

6. Điều trị cong dương vật

Dương vật cong nhẹ không gây ảnh hưởng đến đời sống người bệnh thì không cần điều trị. Bác sĩ sẽ chỉ định điều trị dựa trên mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và bệnh nền bao gồm dương vật cong gây đau, rối loạn chức năng tình dục hoặc tiểu khó.  

Các phương pháp điều trị thường bao gồm:

• Thuốc uống 
• Phẫu thuật
• Rối loạn cương dương có thể được điều trị bằng các thuốc ức chế thụ thể PDE-5 như sildenafil (Viagra®). 

Ngoài ra, những phương pháp như kéo thẳng dương vật, tiêm dương vật hoặc liệu pháp sóng xung kích ngoài cơ thể (ESWT) cũng đang được nghiên cứu. Theo các báo cáo hiện nay, lợi ích điều trị lớn nhất đối với dương vật cong là kết hợp các liệu pháp.

Điều trị cong dương vật bằng phẫu thuật 

Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật nếu cong dương vật nghiêm trọng, gây khó chịu hoặc cản trở bệnh nhân khi quan hệ tình dục. Tùy thuộc vào loại phẫu thuật mà bệnh nhân có thể xuất viện sau một hoặc vài ngày. Bác sĩ phẫu thuật sẽ tư vấn cho bệnh nhân về việc cắt bao quy đầu khi phẫu thuật và nên theo dõi bao lâu trước khi quay lại công việc hoặc sinh hoạt tình dục.

Các phương pháp phẫu thuật phổ biến bao gồm:

• Khâu gấp bao trắng thể hang 

Thường áp dụng cho những trường hợp cong dương vật nhẹ. Trong quá trình phẫu thuật, dương vật được gây cương nhân tạo bằng cách tiêm dung dịch nước muối sinh lý vô khuẩn. Lớp da bên ngoài của dương vật được tuột xuống. Dương vật được chỉnh thẳng bằng cách khâu gấp bên đối diện với vị trí cong. Chiều dài dương vật sau phẫu thuật sẽ phụ thuộc vào chiều dài của bên thể hang ngắn hơn.

• Dùng mảnh ghép 

Bác sĩ phẫu thuật tạo một hoặc nhiều vết cắt tại vùng tổn thương của dương vật, giúp dương vật dài và thẳng. Một mảnh ghép bằng vật liệu tự thân hoặc vật liệu khác được đặt vào chỗ khuyết. Kỹ thuật này thường được áp dụng ở nam giới có độ cong nghiêm trọng hơn. Quy trình này có liên quan đến nguy cơ làm suy giảm chức năng cương dương nhiều hơn so với kỹ thuật khâu gấp.

• Đặt thể hang nhân tạo 

Đây là phương pháp đặt thiết bị nhân tạo thay thế mô cương dương vật. Kỹ thuật này có thể được cân nhắc nếu bệnh nhân mắc cong dương vật do bệnh Peyronie và rối loạn cương dương nặng.

7. Khi nào cần đi khám dương vật cong

Bệnh nhân cần thăm khám nếu có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh Peyronie, đau dương vật, dương vật ngày càng cong hoặc cong dương vật kèm theo lo lắng hoặc trầm cảm.

Nếu bị chấn thương dương vật bệnh nhân, cần đến bệnh viện ngay lập tức. Gãy dương vật cần phải phẫu thuật điều trị sớm để tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Cong dương vật có thể xuất hiện khi mới sinh hoặc có thể phát triển trong thời gian trưởng thành. Nhiều nguyên nhân có thể gây ra cong dương vật. Bệnh nhân cần đến gặp bác sĩ nếu dương vật cong đột ngột, ngày càng nhiều, hoặc gây đau hoặc khó quan hệ tình dục hoặc tiểu tiện.

ThS. Bs. Nguyễn Hồ Vĩnh Phước | Bệnh viện Bình Dân