Bình thường âm đạo có tiết dịch sinh lý hằng ngày. Trong một số trường hợp, dịch tiết có thể xuất hiện mùi khó chịu, cũng như thay đổi màu sắc. Vậy âm đạo có mùi do đâu, điều trị và phòng ngừa ra sao? 

1. Tình trạng âm đạo có mùi 

1.1 Mùi âm đạo 

Mùi âm đạo là bất kỳ mùi nào xuất phát từ âm đạo, có thể là mùi do dịch tiết âm đạo bình thường hoặc mùi khó chịu, bất thường do nhiễm trùng, hay bệnh lý.

Dịch tiết âm đạo bình thường có nguồn gốc từ: chất nhầy cổ tử cung, dịch nội mạc tử cung, dịch từ các tuyến như tuyến Skène và Bartholin. Thành phần từ dịch tiết âm đạo tạo môi trường bôi trơn sinh lý, ngăn ngừa khô và kích thích tại chỗ.

Tính chất dịch tiết và mùi của âm đạo sẽ thay đổi tùy thuộc vào các yếu tố như mức độ hydrat hóa, lượng thức ăn gần đây, thuốc sử dụng, tình trạng sức khỏe tổng thể và chu kỳ kinh nguyệt. Mùi âm đạo có thể thay đổi từ ngày này sang ngày khác trong chu kỳ kinh nguyệt. Mùi âm đạo cũng có thể đặc biệt dễ nhận thấy ngay sau khi quan hệ tình dục. 

1.2 Nguyên nhân gây ra mùi âm đạo

Các nguyên nhân có thể gây ra âm đạo có mùi bất thường bao gồm:

• Viêm âm đạo do sự tăng sinh quá mức của vi khuẩn thường trú trong âm đạo. Triệu chứng đầu tiên của viêm âm đạo thường là tiết dịch âm đạo có mùi nặng, trắng xám và đồng chất. 
• Nhiễm trùng roi Trichomonas – một nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục
• Vệ sinh kém
• Bỏ quên tampon trong âm đạo

Ít phổ biến hơn, âm đạo có mùi bất thường có thể do:

• Rò trực tràng (một lỗ mở giữa trực tràng và âm đạo cho phép khí hoặc phân rò rỉ vào âm đạo)
• Ung thư âm đạo
• Ung thư cổ tử cung

2.  Cách điều trị âm đạo có mùi

Nếu bạn lo lắng về việc âm đạo có mùi, cần xác định xem nguyên nhân là gì để loại bỏ chúng. Giữ vệ sinh tốt là chìa khóa giúp tránh âm đạo có mùi bất thường và các vấn đề sức khỏe phụ khoa khác.  

• Vệ sinh thường xuyên: Vùng kín có thể tích tụ mồ hôi, da chết, bụi bẩn làm ảnh hưởng đến việc âm đạo có mùi. Duy trì thói quen vệ sinh thường xuyên có thể giúp tránh âm đạo có mùi khó chịu. Bạn chỉ cần rửa sạch vùng kín bằng nước ấm, do bản thân âm đạo đã có khả năng tiêu diệt vi khuẩn xấu một cách tự nhiên. 
• Không thụt rửa âm đạo: Việc rửa bên trong âm đạo không chỉ là không cần thiết mà còn rất nguy hiểm. Thụt rửa âm đạo, đặc biệt là bằng xà phòng thơm, có thể làm thay đổi độ pH và môi trường vi khuẩn tự nhiên của âm đạo. Do đó, làm tăng nguy cơ viêm âm đạo do vi khuẩn – một nguyên nhân làm âm đạo có mùi khó chịu. 
• Mặc quần lót đáy rộng, chất liệu cotton: Hạn chế mặc đồ lót có chất liệu da, ren, đồ bó sát, hay quần tất. Đặc biệt lưu ý không nên mặc đồ lót hoặc chỉ mặc loại cotton cơ bản khi ngủ. 

• Kiểm tra lại các sản phẩm đã thay đổi gần đây: Hãy dành một chút thời gian để nghĩ thử xem bạn có thay đổi gì trong các loại sản phẩm sử dụng gần đây không. Như sữa tắm, xà phòng, đồ lót (cả về chất liệu, lẫn độ rộng), nhãn hiệu giấy vệ sinh,…Tất cả những sự thay đổi này đều có thể là thủ phạm làm âm đạo có mùi khó chịu.  
• Đảm bảo cân bằng trong chế độ dinh dưỡng: Chế độ ăn uống cân bằng giàu rau củ quả, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và thịt nạc sẽ giúp âm đạo có mùi nhẹ nhàng hơn so với ăn thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ. Một số thực phẩm nặng mùi như măng tây, tỏi và hành tây có thể làm âm đạo có mùi rất khó chịu. 

Nên gặp Bác sĩ nếu âm đạo có mùi khó chịu kéo dài và: 

• Ngoài dịch tiết âm đạo có mùi, còn có thêm các triệu chứng khác như đau, bỏng rát, chảy mủ,…
• Gần đây, bạn bắt đầu quan hệ tình dục với bạn tình mới
• Có ý định mang thai hoặc đang mang thai

3. Các biện pháp phòng ngừa âm đạo có mùi

Cho dù bạn muốn loại bỏ mùi âm đạo bất thường hay chỉ đơn giản là đang tìm cách để ngăn chặn điều này trong tương lai, những mẹo sau đây có thể sẽ hữu ích.

• Chú ý mùi dịch tiết âm đạo quen thuộc của bạn: Trước khi biết được âm đạo có mùi bất thường, bạn phải biết mùi bình thường ra sao. Việc ghi nhớ mùi âm đạo bình thường sẽ giúp bạn dễ dàng nhận thấy sự thay đổi về mùi của dịch tiết âm đạo.
• Chọn mặc vải cotton: Đã đến lúc bạn nên chuyển từ vải lụa hoặc satin sang cotton. Cotton thoáng khí, thấm hút mồ hôi tốt hơn nhiều các chất liệu khác. Sử dụng các loại vải thiếu thấm hút sẽ làm tăng sinh các vi khuẩn, nấm men, ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn thường trú làm âm đạo có mùi khó chịu.  
• Không mặc đồ chật: Quần chật giữ ẩm quá mức ở vùng bẹn, từ đó gây âm đạo có mùi khó chịu. Do đó nên hạn chế mặc quần chật  như quần jean, quần legging bó sát,…  

Để xác định được âm đạo có mùi bất thường, bạn cần để ý đến tính chất dịch tiết hằng ngày. Việc âm đạo có mùi khó chịu xuất phát từ nhiều nguyên nhân, một số có thể tự điều trị tại nhà bằng cách thay đổi chế độ sinh hoạt, vệ sinh, một số cần phải thăm khám tại bệnh viện để được điều trị kịp thời. 

Bác sĩ Chu Bích Hà